LEON CSABAK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Strz. Leon Csabak, 25 lat, urzędnik prywatny, kawaler; nr poczty polowej 193.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Zostałem aresztowany 18 grudnia 1939 r., wracając do domu, przy ulicy we Lwowie.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Więzienia: Lwów, Tarnopol, Śniatyń, w Rosji Kijów, Odessa, Charków, Krasnojarsk, łagier Norylsk (Półwysep Tajmirski).

4. Opis obozu, więzienia:

W Polsce w więzieniach Lwów Brygidki, Tarnopol – w rynku, przy ul. 3 Maja, Śniatyń w aresztach gminnych, na celi, w której przed wojną mieściło się 10 ludzi, za czasów bolszewików musiało się zmieścić 50. Fatalne warunki w [więzieniu] tarnopolskim, gdzie na takiej celi siedziało 62, a wszy to człowieka mało nie zagryzły. Pomoc lekarska bardzo niedobra i niewystarczająca, to samo we wszystkich więzieniach w Polsce. W Rosji jeszcze bardziej brudno, spanie na betonie, kąpiel raz na trzy miesiące.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

W Polsce siedziałem tylko z Ukraińcami i Żydami. Ukraińcy posądzeni o tajne organizacje ukraińskie, a Żydzi o przynależność do Związku Strzeleckiego i innych organizacji przedwojennych. Żydzi z Polakami żyli dobrze, ludzie zdrowo myślący, których warto było czasem posłuchać. Ukraińcy żyli z nami jak pies z kotem. W Tarnopolu siedzieli ze mną przeważnie tacy, którzy siedzieli przed wojną i mieli po dziesięć lat i dożywocia, mało ambitni i swoim zachowaniem wskazywali, że są jakąś paczką bandytów.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Rano o godzinie piątej pobudka, o siódmej śniadanie. Oczywiście przed śniadaniem zawsze odśpiewaliśmy modlitwę – półgłosem, bo śpiewać nie można było. Śniadanie