KWESTIONARIUSZ
o egzekucjach i grobach masowych
Miejscowość: Borek (zagajnik)
Gmina: Krzywiczki
Powiat: chełmski
Województwo: lubelskie
1. Data i miejsce egzekucji:
W latach 1942–1943 i 1944 r. dokonywali Niemcy w Borku (zagajnik znajdujący się
dwa kilometry od centrum miasta, a przylegający do przedmieścia Działki) masowych
mordów.
2. Rodzaj egzekucji:
Jak stwierdzono na podstawie przesłuchania świadków Niemcy dokonywali morderstw
przez rozstrzeliwanie.
3. Dane dotyczące zamordowanych:
Ofiarami morderstw niemieckich byli Polacy, Żydzi i jeńcy sowieccy. Z uwagi na
rozmiar akcji i liczbę rowów, w których zakopywano ofiary, należy przypuszczać, że
w Borku Niemcy zamordowali ok. stu tysięcy ludzi. Ofiary przywożone były bądź to z
więzienia, bądź też z łapanek i pogromu Żydów, a w największej liczbie z obozu
jeńców sowieckich mieszczącego się przy ul. Lwowskiej.
4. Czy wiadomo, o co oskarżono ofiary, czy egzekucja była zarządzeniem odwetowym itp.?
W pojedynczych wypadkach ofiary oskarżone były o działalność na szkodę państwa
niemieckiego; w większości wypadków nieznane są powody egzekucji, a powszechnie
tłumaczy się, że Niemcy dążyli do systematycznego wytępienia obcej narodowości,
realizując w ten sposób program Bismarcka, Hitlera i Himmlera.
5. Kto dokonał egzekucji (żandarmi, gestapo, SS, policja, Wehrmacht)?
Jak stwierdzono, egzekucji dokonało gestapo i SS.
6. Czy znane są nazwiska sprawców (podać nazwiska)?
Głównymi sprawcami byli gestapowcy przysłani specjalnie do tego celu przez wyższe
władze gestapo. Z miejscowych czynny udział brali: Raschendorfer, Schefer, Vogel,
Hugo Schefel.
7. Czy zwłoki zostały spalone, zniszczone w inny sposób:
W tym samym lesie na polance znajdowało się palenisko, gdzie gestapowcy i SS-mani,
chcąc zatrzeć wszelkie ślady morderstw, przewozili szczątki ofiar z grobów i spalali.
Podczas spalania widoczna była nad lasem łuna, a nadto okropny odór czuć było
w promieniu kilku kilometrów.
8. Gdzie zostały pochowane zwłoki (dokładne miejsce):
–
9. Opis grobu/grobów, rozmiary, ile ofiar przypuszczalnie w jednym grobie:
–
10. Czy przeprowadzono ekshumację zwłok, czy urzędowo (protokół), gdzie pochowano zwłoki?
–
11. Czy są podstawy do ewentualnego zarządzenia późniejszych ekshumacji?
–
Sąd Grodzki w Chełmie w osobie sędziego grodzkiego Jerzego Bieleckiego dnia 30 października 1945 r. przesłuchał prezydenta miasta Chełma.
| Imię i nazwisko | Kazimierz Zarębski |
| Wiek | 32 lat |
| Miejsce zamieszkania | Chełm, ul. Dreszera 6 |
w charakterze świadka w trybie art. 107, 294, § 1 po i 255 kpk, który po uprzedzeniu o odpowiedzialności za nieprawdziwe zeznanie zeznał jak w powyższym kwestionariuszu, a ponadto dodał:
Dane zawarte w powyższym kwestionariuszu zostały przeze mnie osobiście ustalone na podstawie oświadczeń zapytywanych mieszkańców gminy, własnych obserwacji i oględzin miejsca egzekucji i grobów.