Warszawa, 24 kwietnia 1947 r. Członek Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich, [sędzia] Halina Wereńko, przesłuchała niżej wymienioną w charakterze świadka, bez przysięgi. Uprzedzona o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o treści art. 107 i 115 kpk.
Świadek zeznała, co następuje:
| Imię i nazwisko | Marianna Smolińska |
| Imiona rodziców | Bronisław i Anna z d. Płoska |
| Data urodzenia | 10 maja 1895 r. we wsi Romany Karcze |
| Wyznanie | rzymskokatolickie |
| Miejsce zamieszkania | Warszawa, ul. Berezyńska 28 m. 9 |
| Wykształcenie | umie czytać i pisać |
| Zawód | pracownica domowa |
Pracowałam dziewięć lat jako gospodyni u księdza Krygiera, który był proboszczem w kościele św. Wawrzyńca w Warszawie (Wola). Mieszkaliśmy w domu parafialnym, obok kościoła przy ul. Wolskiej 140a. W czasie powstania warszawskiego u księdza Krygiera przebywał biskup diecezji pińskiej Niemira i pracujący jako wikary parafii św. Wawrzyńca ksiądz Dębowski.
W pierwszych dniach powstania przebywałam w domu, niewiele orientując się w tym, co się działo na zewnątrz.
5 sierpnia przebywałam w schronie, a około godz. 9.00 przyszłam na plebanię. Zastałam księdza Krygiera rozmawiającego nawet po polsku z oficerami niemieckimi, których nazwisk ani oddziałów nie znam. Oficerowie w grzecznej formie powiadomili księdza, iż odchodzą ze swymi oddziałami i, że przybywają nowe wojska, przy czym nie zorientowałam się, jakie.
Po odejściu oficerów ksiądz z zakrystianem Wójcickim udali się do kościoła, by odprawić mszę świętą. Kto znajdował się w tym czasie w kościele (oprócz malarzy, których powstanie zastało przy pracy nad odnawianiem kościoła), nie wiem.
Po wyjściu księdza opuściłam plebanię, udając się do schronu, ponieważ usłyszałam z daleka strzały. Była godzina około 9.00 rano. Po chwili posłyszeliśmy w schronie wołanie raus. Ksiądz biskup Niemira i sekretarz parafialny Goszkowski wyszli na schody, a po chwili powrócili – Goszkowski śmiertelnie ranny w brzuch (zmarł po trzech godzinach) i biskup z przestrzeloną sutanną. Biskup, słysząc wciąż wołanie raus, powiedział, by kobiety wyszły, co może powstrzyma strzelanie do ludzi.
Niemcy zaczęli w tym czasie rzucać granaty do piwnic od frontu. Wtedy wyszły Franszkowa z dzieckiem i wychowawczynią, siostra zakrystiana Wójcicka i jeszcze jedna młoda kobieta. Ja za tą grupą posuwałam się w pewnej odległości i będąc na schodach usłyszałam, jak na podwórzu Franszkowa woła: „zabiliście dziecko, zabijcie i mnie”, wówczas cofnęłam się do piwnicy, a razem ze mną inni, razem około 30 osób.
Około godz. 19.00 wpadli do piwnicy żołnierze niemieccy w pełnym uzbrojeniu.
Jakiego rodzaju broni byli ci żołnierze, nie wiem.
Padł rozkaz wychodzenia, grupa nasza została wyprowadzona na podwórze, gdzie zobaczyłam zwłoki Franaszkowej z dzieckiem i trzech kobiet, które z nią wyszły. Niemcy trzymali nas około dziesięć minut naprzeciwko ustawionego karabinu maszynowego, poczym z nieznanych mi powodów zrezygnowali z egzekucji i grupę skierowali do kościoła św. Wawrzyńca.
Przed odprowadzeniem do kościoła ksiądz biskup Niemira i ja byliśmy zabrani na plebanię, gdzie kazano nam otworzyć wszystkie zamki.
O co jeszcze pytali biskupa, nie wiem, ponieważ byłam bardzo wystraszona.
W kościele zastałam już grupy ludności cywilnej, wielu rannych leżało na podłodze, widziałam także kałuże krwi w kilku miejscach. W pewnej chwili podszedł do mnie malarz, który odnawiał kościół przed powstaniem (nazwiska nie znam), i opowiedział, że rano został przez Niemców w kościele zamordowany ksiądz Krygier, zakrystian Wójcicki i drugi malarz.
Szczegółów zajścia nie dowiedziałam się.
Nazajutrz (6 sierpnia) wieczorem, wyprowadzono mnie wraz z ludnością cywilną z kościoła, połączono z transportem ludności cywilnej z kościoła św. Wojciecha i pieszo popędzono grupę około ośmiu tysięcy kobiet z dziećmi i mężczyzn do obozu przejściowego w Pruszkowie.
Później słyszałam, że plebania została spalona dopiero po trzynastu dniach i, że na terenie plebanii i ogrodu w okresie 5–8 sierpnia 1944 roku Niemcy dokonywali masowych egzekucji.
Na tym protokół zakończono i odczytano.