STANISŁAWA ĆWICZYŃSKA

[1. Dane osobiste:]

Ochotniczka Stanisława Ćwiczyńska, ur. 29 kwietnia 1900 r., zamężna, bez zawodu.

[2. Data i okoliczności aresztowania:]

Aresztowana wraz z córką 13 kwietnia 1941 roku w Bohorodczanach, woj. stanisławowskie.

[3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:]

Byłam na wolnej zsyłce w Kazachstanie, kustanajska obłast, Pimsowchoz nr 1.

[4. Opis obozu, więzienia:]

Warunki mieszkaniowe były względnie możliwe, pracowałam jako robotnica przy pracy rolnej.

[5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców:]

Mieszkało nas Polaków około stu osób, z czego dwie rodziny były ukraińskie. Większy procent był inteligencji; dlatego było między nami wspólne porozumienie w niedogodnościach i jedność.

[6. Życie w obozie, w więzieniu:]

Dzień pracy rozpoczynał się od godziny piątej, trwał do dziewiętnastej w polu. Praca była bardzo ciężka. Opłata za pracę zależna od normy, jaką dana osoba mogła wyrobić. Normy były tak duże, że przeważnie nie były wyrabiane, wobec czego płaca była tak mała, że trzeba było sprzedawać rzeczy, których było bardzo mało, aby można skromnie przeżyć.

[7. Stosunek władz NKWD do Polaków:]

Władze ZSRR stale podkreślały swoją wyższość nad nami, wmawiając w nas, że Polska nie wróci, śmiesznym im się wydawało, że my, Polacy czekamy jeszcze na wyzwolenie. Starali się w nas wpoić komunizm.

[8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:]

Mimo że szpital był blisko, człowiek beznadziejnie chory, któremu zasadniczo pomoc lekarska była [już] zbyteczna, mógł tylko sam się tam dostać. Lżej chorych nie przyjmowano.

[9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?]

Z kraju od rodziny otrzymywałam listy, ale w bardzo małej ilości.

[10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?]

Zwolniono nas 3 września 1941 roku. Do PSWK [Polska Służba Wojskowa Kobiet] wstąpiłam w Guzarach [Guzor] 2 lutego 1942 roku.

4 lutego 1943 r.