ROMAN ŻALIŃSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, stan cywilny):

Kanonier Roman Żaliński, 19 lat, bez zawodu, kawaler.

2. Data i okoliczności aresztowania:

10 lutego zostałem wywieziony z całą rodziną.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca robót przymusowych:

Archangielska obłast, na wolnej zsyłce. Praca była przeważnie w lasach.

4. Opis obozu, więzienia:

Mieszkania przeważnie drewniane, tzw. baraki. Baraki były utrzymywane w złym stanie z powodu nadmiernej liczby osób. Higiena to była nienadzwyczajna.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców:

W posiołkach było ponad 200 rodzin. W takim posiołku znajdował się komendant, milicja. Prace były ciężkie, mało płatne. Praca trwała dwanaście godzin.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Życie w posiołku było trudne. Za robotę płacili mało, musieliśmy sprzedawać swoje własne rzeczy, żeby wyżyć.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Władze sowieckie nie interesowały się rodzinami, utrudniali po prostu życie Polakom, wyśmiewali się z ich losu.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska nie była bardzo skuteczna z powodu braku środków leczniczych. Umarło dużo dzieci i [osób] w starszym wieku. Umarł mój brat Stefan i babcia Lucyna Ostrowska.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?:

Łączność z krewnymi była za pomocą listów.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:

Zwolniony zostałem we wrześniu [1941 r.] i wyjechałem z rodziną do Uzbekistanu, gdzie organizowała się 9 Dywizja. W lutym wstąpiłem do wojska, a o rodzinie nie mam wiadomości.