JERZY SKRZECZKOWSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Ułan Jerzy Skrzeczkowski, rocznik 1915, narodowości polskiej, rolnik, kawaler.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

24 sierpnia 1940 r. zostałem aresztowany pod zarzutem kontrrewolucji.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Osadzony zostałem w więzieniu w Brześciu nad Bugiem, skąd etapami zostałem wywieziony do łagru, do Komsomolska na Dalekim Wchodzie.

4. Opis obozu, więzienia:

W więzieniu warunki były okropne, bowiem w celi, gdzie mogło siedzieć 20 ludzi, siedziało nas 110. Brud, wszy ogromne ilości. W łagrze warunki mieszkaniowe bardzo złe, bowiem baraki drewniane, okropnie zapluskwione, dziurawe, w razie niepogody lało się na głowę.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

W łagrze było nas ok. dwa tysiące ludzi, z czego Polaków było stu. Poziom umysłowy, moralny i wzajemne stosunki Polaków były bardzo dobre, zaś pozostali to obywatele sowieccy, którzy zachowywali się jak ludzie zdziczali, trudno ich opisać. Kategoria przestępstw – Polacy to więźniowie polityczni, Rosjanie za najróżnorodniejsze przestępstwa.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Pracowaliśmy przy wyrębie lasu, normy były ogromnie wysokie, tak że nikt ich wyrobić nie mógł. Wyżywienie w stosunku do wyrobionej normy, przeciętnie otrzymywało się 400 g chleba na wpół z pluskwami oraz śmierdzącą rybę i dwa razy wodnistą zupę bez żadnych tłuszczy. Wynagrodzenia pieniężnego nie otrzymywaliśmy. Ubrania nie otrzymywaliśmy i ja w łagrze odmroziłem sobie ręce i nogi, co jeszcze dziś odczuwam. Życie kulturalne ograniczało się do wyświetlania komunistycznych filmów propagandowych. Praca trwała od świtu do nocy, to jest 14–16 godzin dziennie.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Po aresztowaniu byłem przesłuchiwany przez NKWD, w czasie tego byłem bity, grożono mi rewolwerem, abym przyznał się do zarzucanych mi przestępstw. O Polsce wyrażali się jak najgorszymi, obelżywymi wyrazami.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska ograniczała się do tego, że jeśli wyczuwali, że jutro umrze, to dziś otrzymał zwolnienie od pracy. Śmiertelność była duża, bowiem na stu ludzi zmarło 38, których nazwisk nie pamiętam.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:

Łączności z krajem i rodziną nie miałem, bowiem nie wolno było pisać listów.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:

Zwolniony zostałem 24 sierpnia 1941 r. i wysłano mnie do Barnaułu na północy, a do armii polskiej dostałem się dopiero 6 stycznia 1942 r.