WITOLD ŁUKASIEWICZ

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kanonier Witold Łukasiewicz, 18 lat, uczeń, kawaler.

2. Data i okoliczności aresztowania:

W nocy 13 kwietnia 1940 r.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca robót przymusowych:

Kołchoz Wozniesienka, rejon Makinka, województwo [obłast] Akmoleńsk, Kazachstan.

4. Opis obozu, więzienia:

Teren pagórkowaty, brak lasów. Budynki budowane z gliny zmieszanej ze słomą. Warunki mieszkaniowe bardzo złe. W jednym domu (dom składał się z pokoju wraz z kuchnią i sieni) mieszkało sześć osób.

5. Skład zesłańców:

Polacy, Żydzi, Ukraińcy. Wywożąc nas, mówiono nam, że jesteśmy „niebezpiecznym elementem”. Wzajemne stosunki były niezbyt dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Praca w kołchozie zaczynała się o godz. 5.00 rano. Wynagrodzenie zależało od urodzaju (w jednym kołchozie kazano nam dopłacać za zjedzoną strawę). Wyżywienie marne. Ubranie trudno było dostać. Życie koleżeńskie było bardzo dobre. Brakowało polskich książek.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Władze NKWD ustosunkowały się krytycznie, na każdym kroku udowadniały, że Polska więcej nie powstanie, że ziemi swej więcej nie zobaczymy, wyśmiewały się z obecnego rządu RP, jej Naczelnego Wodza i wojska. Dzieciom polskim w szkole starali się wpoić zasady komunistyczne, ale bezskutecznie.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska była bezpłatna, ale marna. Odczuwało się brak lekarstw. Przez cały czas pobytu zmarły trzy osoby. Szczególną opieką otaczał nas polski lekarz z Brześcia, dr Morawski.

9. Czy i jaka łączność była z krajem i rodziną?

Z krajem miałem łączność listowną.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony zostałem 28 sierpnia 1941 r. Do armii dostałem się za pośrednictwem komisarza wojennego.