KAROL ŁUKASIEWICZ

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kanonier Karol Łukasiewicz, ur. w 1919 r., rolnik, kawaler.

2. Data i okoliczności wstąpienia do armii sowieckiej:

3 listopada 1940 r. wzięty zostałem na siłę z polskich terenów na zasadzie fikcyjnego poboru do armii sowieckiej.

3. Nazwa obozu:

Woj. jarosławskie, pow. Kostroma.

4. Opis obozu:

Koszary zimne i wilgotne, w ogóle nie opalane. Warunki higieniczne zaś były okropne – tygodniami chodziliśmy niemyci i niegoleni.

5. Skład szeregowców w armii sowieckiej:

Rosjanie, Polacy, Białorusini, Ukraińcy, Azerowie [?]. Ludzie przeważnie niekulturalni, niecywilizowani, o poziomie umysłowym okropnie niskim. Moralność stała na niskim poziomie, szczególnie pośród komunistów. Rosjanie nienawidzili Polaków, co starali się okazać na każdym kroku w bestialski sposób.

6. Życie w obozie:

Na przeciętny dzień szeregowca w armii sowieckiej składało się czyszczenie broni, sprzętu i koni. Wyżywienie składało się z 300 g chleba i lury, którą nazywano zupą. Co do ubrania, to wystarczy fakt, że przy 40-stopniowym mrozie chodziliśmy w drelichach.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD był okropny, szczególnie do Polaków. Po osadzeniu mnie w więzieniu badano mnie i bito tak, że przeleżałem trzy tygodnie w szpitalu. A dzień każdy walił się stekiem przekleństw na Polskę i Polaków.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc w armii sowieckiej trudno było znaleźć, gdyż z temperaturą 38 stopni wychodziłem na zajęcia. Na garnizon umierały miesięcznie przeciętnie trzy osoby.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?

Łączności z krajem nie było.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

21 stycznia 1942 r., na skutek interwencji polskiego konsula. W Gorczakowie wstąpiłem do armii polskiej.

Miejsce postoju, 2 marca 1942 r.