TOMASZ DZIEDZIC

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kpr. Tomasz Dziedzic, robotnik kolejowy.

2. i 3. Data i okoliczności zaaresztowania oraz nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

22 września 1939 r. zostałem rozbrojony przez władze sowieckie w Łucku i przewieziono mnie do obozu jeńców internowanych do Oleska. Tam były roboty przymusowe [i stamtąd] zostałem przewieziony do Brodów.

4. Opis obozu, więzienia:

Warunki mieszkaniowe w poszczególnych miejscowościach były bardzo ciężkie. Zimno i wilgoć, leżeliśmy bez jakiejkolwiek pościeli lub okrycia na gołym kamieniu. Wskutek tego brakowało higieny, panowało zawszenie.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Jeńców było dwa i pół tysiąca, przeważnie narodowości polskiej, byli [też] Białorusini, Ukraińcy i Żydzi. Stosunki między Białorusinami i Ukraińcami były wrogie, podżegane przez Sowietów.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Życie było bardzo ciężkie. Pracowałem 12 do 13 godzin dziennie, a norm ustalonych nie można było wykonać. Odżywianie bardzo marne. Od początku nie było niedziel, nie uznawano [ich], a o wyznawaniu wiary katolickiej nie było mowy.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Przy przesłuchaniach przez NKWD torturami wymuszali wyjawienie [informacji] o zaopatrzeniu polskiej armii i wyzywali władzę polską od prostytutek i bandytów.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska była taka, że jak [ktoś] miał 38 stopni gorączki, to wypędzali [go] do roboty, a z roboty tego chorego przynosili, bo już był mało żyw.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączność z krajem i rodziną mieli tylko ci, którzy byli pachołkami sowieckimi, i ci, co normy wyrabiali duże.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony z obozu jeńców w Starobielsku wstąpiłem do polskiej armii 22 sierpnia 1941 r.

Miejsce postoju, 8 marca 1943 r.