SZYMON CHŁUS

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Szer. Szymon Chłus, ur. [nieczytelne].

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Zostałem aresztowany 10 lutego 1940 r. we wsi Retowicze [?], pow. piński jako gajowy lasów prywatnych.

3. Opis obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Pracowałem w lesie przy wyrębie drewna w obłasti archangielskiej, później jako płotnik na posiołku. Powodziło mi się w tym czasie bardzo źle. Wynagrodzenie w żadnym wypadku nie odpowiadało pracy. Mieszkanie zimne, brudne, wilgotne; pluskwy.

4. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Zesłańcy składali się przeważnie z Polaków i dziesięciu rodzin izraelickich. Żyliśmy wszyscy w zgodzie, pomagaliśmy sobie wzajemnie w pracy i wyżywieniu. Poziom moralny na ogół dobry, zdarzały się drobne kradzieże.

5. Życie w obozie, więzieniu:

Od godz. 7.00 rano do 17.00 po południu pracowaliśmy w lesie, a po skończeniu pracy chodziliśmy przymusowo ładować wagony drzewem. W niedzielę obowiązywała przymusowa praca. Norma przeciętna na ścięcie drzewa wynosiła pięć do ośmiu metrów sześciennych, ładowania – 25. Wyżywienie niedostateczne, ubrania swoje, na życie kulturalne nie było czasu.

6. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Władze NKWD odnosiły się na ogół dosyć względnie. Zachęcano jedynie do wstąpienia do wojska ZSRR.

7. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska zorganizowana dobrze. Nazwisk zmarłych nie pamiętam, umierały przeważnie osoby w starszym wielu i dzieci – z głodu i wycieńczenia.

8. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Do kraju pisałem i otrzymywałem listy i paczki żywnościowe.

9. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zostałem zwolniony 29 grudnia 1941 r., a 11 stycznia 1942 wyjechałem z rodziną i 3 kwietnia przyjechałem do Teheranu. Do armii naszej wstąpiłem 15 lipca 1942 r.

Miejsce postoju, 5 marca 1943 r.